De voorouders van Claartje Ariens van den Tooren

Van Claartje Ariens van den Tooren wist ik inmiddels dat ze in 1728 in Amsterdam gedoopt was als dochter van Arij Gijsbertsz van den Tooren en Grietje Timmers, maar meer ook niet. Het werd daarom tijd om eens op zoek te gaan naar verder voorgeslacht.
De ondertrouwinschrijving van Claartje en Derk Jansz van wagensveld luidt als volgt:
Ingeschreven den 26 Juni
Derck Jansz van Wagensveldt J:M:
met
Klara van den Toorn J:D:
beijde geb en won alhier
De getuijge van den Bruijdegom was zijn moeder
Geerdje van Wagensveldt geb: van Maenen
De getuijge van den Bruijdt was haar vader
Reinier van Wolfswinkel
en zijn afgeroepen den 28 dito
den 5 Julij en den 12 dito

en zijn alhier gecopuleerdt

Na een (lange) zomeravond zoeken in de archieven van Amsterdam kwam ik eerst de ondertrouw van Arij en Grietje op het spoor:
Compareerden Ari gijsen van den Tooren van A: oud 21 jaar inde Spinhuiijsteeg geass met sijn vader gijsbert maartense van den Tooren & grietje Timmer van Renswouw oud 26 jaar woont als vooren haar vader Willem dirkse Timmer tot Renswou

sij vader consent goet ingebragt

Ondertrouw van Arij Gijsbertsz van den Tooren met Grietje Willems Timmer

Naast Claartje laten zij (op 10 februari 1726, getuige Annetje Jans) een zoon Gijsbert dopen (in de Nieuwe Kerk).
Vervolgens lukte het ook om de doopvermelding van Arij op te sporen. Aangezien hij Luthers en "aan huis" gedoopt is, kostte het nogal wat geblader in het register om zijn doop te vinden (op 24 december 1704 te Amsterdam).

Doopvermelding Arij Gijsbrechts van den Tooren

Van de ouders van Arij, Gijsbert Maartensz van den Tooren en Annetje Jans [Hosbrink], was de ondertrouwakte ook terug te vinden:
Compareerden gijsbert martense van den toren van boskoop binnelansvaarder wed jannetie daniels inde spinhuijssteeg & anna jans van A: oud 36 jaren als voorn ouders doodt geasst met claasie van dam
Zowel het huwelijk met Gijsbert's eerste vrouw Jannetje Daniels als de doop van zijn tweede vrouw Annetje heb ik niet kunnen vinden. Wel is duidelijk dat Arij het enig overlevende kind is van Arij en Annetje: zowel op 8-6-1710 als op 21-9-1712 wordt er een kind van een Gijsbert Maartens begraven.

Ook zijn kinderen met Jannetje Daniels bleven niet alle leven:
29-4-1687 - doop Maria, kind van Gijsbert Martensz en Jannetje Daniels in de Nieuwe Kerk
23-09-1687 - begraven kind van Gijsbert Martens op het Heiligewegs- en Leidsche Kerkhof
12-02-1688 - begraven kind van Gijsbert Marttenssen op het Heiligewegs- en Leidsche Kerkhof
14-11-1688 - doop Willem, kind van Geijsbert Martensz en Jannetje Daniels in de Westerkerk
05-12-1688 - begraven kind van Gijsbert Martensse op het Heiligewegs- en Leidsche Kerkhof
14-08-1690 - begraven kind van Gijsbert Marttenssen op het Heiligewegs- en Leidsche Kerkhof
08-10-1690 - doop Marritje, dochter van Gijsbert Martenz Torenvliet en Jannitje Daniels in de Westerkerk
20-02-1692 - doop Jacobus, zoon van Gijsbert Martensz en Jannetje Daniels in de Nieuwe Kerk
06-03-1692 - begraven kind van Geijsbert Martensse op het Heiligewegs- en Leidsche Kerkhof
05-09-1694 - doop Klaasien, dochter van Gijsbert Martense en Jannetie Daniels in de Westerkerk
06-02-1695 - begraven kind van Gijsbert Martense op het Heiligewegs- en Leidsche Kerkhof
08-09-1697 - doop Lijntje, dochter van Gijsbert Martensz en Jannitie Daniels in de Westerkerk
19-09-1697 - begraven kind van Gijsbert Martense op het Heiligewegs- en Leidsche Kerkhof

Jannetje Daniels wordt  op 17 november 1702 als overleden aangegeven:
[pro deo] 17 Marritje Hendriks voor Jannetje Daniels
en op 19 november 1702 begraven op het Heiligewegs- en Leidsche Kerkhof:
19= Jannetie Daniels huysvrouw van Gijsbert Martens korte leijtse dwars straad laat nae 1 kind

Uit de ondertrouwakte wordt duidelijk dat Gijsbert het beroep van binnenvaartschipper uitoefent en afkomstig is uit Boskoop. Helaas heb ik in de DTB-registers van Boskoop nog niets over hem kunnen vinden.

Annetje wordt begraven op 5 juni 1726:
5: do Annetje Jans huijsvrouw van gijsbert van den Toren in de spinhuijs steegh kerk graft Lotter K:W: 29: f 15
kinderen

betaalt
Merk op dat het echtpaar blijkbaar in de tweede vermogensklasse wordt aangeslagen: er wordt f 15,- aan de Gaarder betaald.

Uit de ondertrouwinschrijving van Claartje was al duidelijk dat Arij in 1750 niet meer in leven was, omdat Claartje in de ondertrouwinschrijving spreekt over Reinier van Wolfswinkel als "haar vader", waarbij het evident is dat hij haar stiefvader moet zijn. Arij overlijdt even voor 26 september 1732:
pro deo

26 Jacobus Wolmers voor Arij Gijsbertss van den Toorn
en wordt op 28 september 1732 begraven op het St. Anthonis Kerkhof:
Sondag 28  Arie Gijsberts van den Toorn op de korte Agtergragt by de Stads Timmertuijn 2 kinderen

Bij het zoeken naar het overlijden van Gijsbert stuitte ik op een Maarten Gijsberts en Gijsbert Maartens van der Toren die ik echter (tot vanavond) op geen enkele manier in verband kon brengen met "mijn" Gijsbert. Op 1-2-1704 gaat een Marten Gijsbertsz van der Thooren in ondetrouw met Margrita Jans:
Compareerden Marten Gijsbert van der Thooren van A: varentman oud 21 jaren in de Spinhuijssteegh ouders doot geasst van [...] dr Janss & Margrita Jans van A: oud 25 jaren op Uijlenburgh ouders doot geasst met haer suster Cornelia Jans
[in marge] door order van haar E:G:A gerest(?) [...] toch sullen dese nevenstaande personen hun 2de & 3e gebodt op den dag hebben den 10 februarij 1704 en [...] sulks door ds Hosterbosch(?) [...] geraporteert
en zij laten ook een aantal kinderen dopen: Jacobus op 14-10-1704 (getuigen Marten Koerhals en Kornelia Jans), Gijsbert op 4-1-1708 (getuigen Willem Gijsberts van de Toren en Maria Hendrick), Jannetie op 17-7-1709 (getuigen Marten Herthals en Cornelia Jans), Marike op 15-5-1712 (getuigen Marten Corthals en Cornelia Jans), Gijsbert op 17-12-1713 (getuigen Reijnier van Deursz en Catriena van Deursz), Jannetje op 7-8-1715 (getuigen Daniel Korthals en Willemijntje Kuijf), Sofia op 3-10-1717 (getuigen Jan Martese en Cornelia Jans) en ten slotte Jacobus op 10-12-1719 (getuigen Gijsbert van den Toore en Annetie Jans).
Zoon Gijsbert ondertrouwt op 20-11-1739 met Barbara Meijer; zij wordt begraven op 17-1-1748 op het St. Anthonis Kerkhof, hij op 17-3-1758.

Het optreden van "mijn" Gijsbert bij de doop van een kind van Maarten en Margrita lijkt erop te wijzen dat er wel degelijk een familieband tussen hen bestaat. Opvallend is tevens dat beiden een zoon Jacobus laten dopen, die mogelijk naar een gemeenschappelijke voorvader vernoemd is. 

Gijsbert Maartensz en Maarten Gijsbertsz zijn allebei "varentman" en wonen in 1704 allebei in de Spinhuijssteeg (deze loopt tussen de Kloveniersburgwal en de Oudezijds Achterburgwal). Gijsbert zal geboren zijn rond 1660, Maarten blijkens de ondertrouwakte in 1683. Er zit dus bijna een generatie verschil tussen.
Dan is er nog Willem Gijsbertsz van der Toren, mogelijk een (oudere) broer van Maarten Gijsbertsz. Hij ondertrouwt op 23-11-1697 met Marritje/Maria Hendricks:
Willem Ghijsen van Leeuwen varentman oud 26 jaren in de Sloterdijkstraet ouders doot geasst met Christoffel Wippel & Marritje Hendricks van A: oud 23 jaren als vooren geasst met haer moeder Lijntje Abrams
en is dus in 1671 geboren.

Toen ik enigszins nieuwsgierig geworden op zoek ging in de Transportakten van Amsterdam, vond ik een akte van 23 februari 1743 die de familieverhouding in één klap duidelijk maakt:
Wij Pieter Clifford en Jan van de Poll Schepenen in Amsterdam, Oorkonden en Kennen datvoor ons gecompareert is Arnout de L'Hommel, Makelaar alhier, als volgens Acte indato 9 decemb 1746 voor den notaris Jan Rijpland en zeekere getuygen alhier, gepasseert & ons Schepenen orginelijk geexhibeert ten deesen geveuglijk gevolmagtigt van Gijsbert van den Tooren, van Jacobus van den Tooren, van Abraham Wiel als in huwelijk hebbende Maria van den Toren, van Evert van Eden als in huwelijk hebbende Jannetje van den Tooren en van Jan van Weyden als te egt hebbende Sophia van den Tooren: zijnde de voorn: Maria, Jannetje en Sophia van den Tooren, op t passeeren vande voorn volmagt, ieder met haar voornoemde man geadsisteert, en hier toe door deselve geauthoriseert, wesende de geseijde Gijsbert, Jacobus, Maria, Jannetje en Sophia van den Tooren de eenige kinderen van Maerten van den Tooren, en zulks, ingevolge den Testamentaire des portie van dato 20 January 1731 voor den notaris Hendrik de Wilde en zeekre getuygen alhier gepasseert, meede geinheriteerde Erfgenaamen zijn van hun grootvader Gijsbert Marten van den Tooren, die bij ordinaire quytschelding van dato 22 april 1724 den eygendom becomen heeft tot de helft nu nagen[..]te perceel: zijnde de wederhelft op den 15 december 1740 bij ordinaris quytschelding aan Maria, Gijsbert, Johanna, Feytje en Jacobus van den Tooren, nagelatene kinderen van Maarten van den Tooren, aan Antje en Gijsbert van den Tooren, nagelatene kinderen van Jacobus van den Tooren, en aan Claartje van den Tooren, nagelatene dochter van Arie van den Tooren, en zulks aan hun alle, als zijnde de kindskinderen van Gijsbert van den Tooren opgedragen, en welke huys en erve vervolgens by acte van schijding van den nalatenschap van de gedagte Gijsbert van den Tooren ...
Hieruit blijkt dat Gijsbert Maartensz van der Tooren de volgende kinderen en kleinkinderen had:
(uit zijn eerste huwelijk met Jannetje Daniels (voor 1683)):
[1] Maarten Gijsbertsz van den Tooren, geboren rond 1683, getrouwd met Margrita Jans met de kinderen Gijsbert (getrouwd met Barbara Meijer), Jacobus, Maria (getrouwd met Abraham Wiel), Jannetje/Johanna (getrouwd met Evert van Eden) en Feytje/Sophia (getrouwd met Jan van Weyden)
[2] Jacobus Gijsbertsz van den Tooren, geboren [onbekend], getrouwd met [onbekend] met de kinderen Antje en Gijsbert
(uit zijn tweede huwelijk met Annetje Jans (1704)):
[3] Arij Gijsbertsz van den Tooren, geboren in 1704, getrouwd met Grietje Timmer met als enig kind Claartje

In Amsterdam heb ik geen sporen gevonden van Jacobus en zijn kinderen.
Eveneens valt het op dat Willem Gijsbertsz van den Tooren niet bij de erfgenamen genoemd wordt. Hij kan dus geen zoon zijn van Gijsbert Maartensz, dus mogelijk is hij een (achter)neef.

Gijsbert Maartensz (senior) is begraven op 30 september 1733 op het St. Anthonis Kerkhof:
30 Gijsbert van den Toorn, Nieuwe Rapenburg
Helaas heb ik geen vermelding gevonden in de Gaarder, zodat ik niet weet of hij rond die tijd nog even vermogend was als in 1726.

Op basis van de bewerkingen van diverse "Veluwse" DTB-registers van Vereniging Veluwse Geslachten was het vinden van de doopvermelding van Grietje niet moeilijk.
Ze werd op 23 januari 1698 gedoopt te Renswoude als dochter van Willem Dirks Timmer en Claartje Willems.
Willem trouwde met Claartje als weduwnaar van Hendrickje Willems op 19 april 1691 te Renswoude. Volgens het lidmatenregister van Renswoude is Claartje afkomstig uit Utrecht.
Behalve dochter Grietje laten ze op 28 mei 1694 een zoon Hendrick dopen, waarschijnlijk vernoemd naar Willem's eerste vrouw.

Het overlijden van Grietje, noch van haar ouders, heb ik kunnen vinden.


Op zoek naar al deze gegevens kwam ik erachter dat Derk Jansz van Wagensveld en Claartje Ariens van den Tooren hun eerste kind (Geertje) op 11-10-1750 in Amsterdam in de Westerkerk hebben laten dopen.

Op zoek naar de ouders van Gijsbert Maartensz van der Tooren kwam ik terecht op de site van het Streekarchief Midden-Holland. Daar is te zoeken in het grafboek 1651-1774 van de Oude Kerk te Waddinxveen en daar vond ik mogelijk de ouders en een drietal broers van Gijsbert. Aangezien ik in de registers van Amsterdam Gijsbert eenmaal onder de naam Toornvliet vond, zocht ik eens op die naam. Rond 1650 is daar een Maarten Gijsberts Toornvliet, getrouwd met Hendrickjen Aelberts, een zoon Aelbert (begraven 1670), een zoon Jan (begraven 1698) en een niet nader genoemde zoon die in 1653 wordt begraven:
15-1-1653 Martijn Ghijs Toornvliet, een zoon 
29-6-1659 Martijn Ghijsz Toornvliet 
17-8-1667 Henrickjen Aelberts weduwe wijlen (Martijn) Ghijssen Toornvliet
22-5-1670 Aelbert Martijnsz Toornvlieth 
6-10-1691 Pieter Dirksz Blom 
7-6-1698 Jan Maartensz Toornvliet 
14-6-1698 de weduwe van Jan Maartensz Toornvliet 
den 20en junij anno 1698 dit graff overgeset aan Maarten Jansz Toorenvliet, Hendrick ende Annitje Jans Toornvliet 
22-9-1711 Hendrick Jansz Toornvliedt sijn vrouw 
5-8-1719 Ariaantje Hendricks Toornvliedt 
2-3-1731 Marijtghje Dirks ... 
24-3-1758 nu eygenaars Jan Hendrikse Toornvliet ende Maryja Hendrikse Toornvliet, weduwe Erff van Beyeren 
6-12-1764 Jan Hendriksz Toornvliet