maandag 13 juni 2011

Een schijnbare scheve schaats via internet

Vergissen is menselijk en wie nooit een fout maakt, is tot niets in staat. Tot zover de open deuren. Het beoefenen van genealogie via internet is gemakkelijk en laagdrempelig, met name wanneer een archiefinstelling de bronnen in de vorm van scans heeft ontsloten. Niet alleen maakt dit de onderzoeker mogelijk om zijn gegevens te verifiëren, vaak levert het hem ook extra gegevens op.

In mijn begindagen als genealoog maakte ik veelvuldig gebruik van Genlias (grote stappen, snel thuis), maar had nog niet het benul om de vermelde bronnen te noteren. Nu ik die omissie aan het verhelpen ben, noteer ik niet alleen de bronvermelding, maar probeer ik ook te achterhalen of mijn vondsten wel correct zijn.
Dat blijkt niet altijd het geval. Vaak hebben overschrijffouten tot gevolg dat Genlias "Vermaat" als naam geeft, terwijl uit "omliggende" vermeldingen blijkt dat we te maken hebben met een Vermaas, een Termaat, een Kornaat of soms zelfs een Vermeer.
Mijn meest opvallende "probleem" werd vandaag gevormd door een Bastiaan Vermaat, die volgens Genlias de zoon is van Harmen Vermaat en Bastiaantje Kleinjan. 

Bron Burgerlijke stand - Geboorte
Archieflocatie Nationaal Archief (Rijksarchief Zuid-Holland)
Algemeen Gemeente: Pernis
Soort akte: Geboorteakte
Aktenummer: 31
Aangiftedatum: 21-07-1820
Kind Bastiaan Vermaat
Geslacht: M
Vondeling: N
Geboortedatum: 19-07-1820
Geboorteplaats: Pernis
Vader Harmen Vermaat
Moeder Bastiaantje Kleinjan


Mogelijk was dit een buitenechtelijk kind? Er komt een Bastiaantje Kleinjan rond deze tijd voor als moeder van diverse kinderen in Pernis (1817, 1821, 1824, 1827), maar dan steeds met als vader Willem 't Hart. De genoemd Harmen Vermaat is in deze tijd getrouwd met Elsje Pluijmert en heeft zowel voor als na 1820 bij haar diverse kinderen.
Bastiaan trouwt als Bastiaan 't Hart op 10-6-1843 in Pernis met Willempje Verhagen. In die akte wordt echter Willem 't Hart als zijn vader genoemd.
Is dit een spoor van een scheve schaats, waarbij het kind liefderijk door de bedrogen echtgenoot wordt erkend? Daar blijkt niets van.
Mogelijk is er sprake van een overschrijffout in Genlias en is bijvoorbeeld de naam van een getuige per abuis als vader opgevoerd.

Gelukkig is dit te controleren aan de hand van de scans van de BS van Pernis. In akte 31 van het jaar 1820 is te lezen dat "Harmen Vermaat, van beroep arbeider, wonende binnen Pernis, bij absentie van de vader, Willem 't Hart, van beroep visscher, heeft verklaard dat deszelfs huisvrouw, genaamd Bastiaantje Kleinjan, op den Negentienden dezer des middags twaalf uren, binnen Pernis in 't huis No 69 Wijk A, is bevallen van een kind van het mannelijk geslacht, aan het welk hij bij deze geeft de voornaam van Bastiaan.

Geen scheve schaats, maar een vader die waarschijnlijk op zee aan het werk is en niet even naar de Burgerlijke Stand kan komen.