Van den Borns in Utrecht (12) - Hendrik Gerritsz van den Born (1737-1808)

Hendrik Gerritsz van den Born werd op 28 januari 1737 in Wageningen gedoopt als oudste zoon van Gerrit Hendriksz van den Born en Elisabeth Hendrix (of Gerrits). Uit zijn eerste huwelijk met Bernardijn Beerts had vader Gerrit al vijf kinderen, waaronder Hendrik's oudste halfbroer Cornelis. Vreemd genoeg was nog geen van deze kinderen vernoemd naar Hendrik's grootvader Hendrik. Mogelijk wordt dit verklaard doordat het huwelijk met Bernardijn in Lathum is ingetekend in het Gereformeerde trouwboek, was Bernardijn dus mogelijk protestant en wenste grootvader Hendrik daarom niet vernoemd te worden?

Gerrit komt vermoedelijk pas in 1766 in Utrecht aan:
Ingekomen 21-5-1766: Hendrik van den Born, geboortig van Wageningen, Roomsch, een bakker

Wel gaat hij kort daarna, op 22 mei 1767 in ondertrouw met Johanna van Gemeren:
Hendrik van den Born J:M: aan den Bezembrug en Johanna van Gemeren J:D: op 't Oude kerkhoff

Hendrik van den Born x Johanna van Gemeren (ondertrouw 22 mei 1767)

Op 3 juni 1767 worden huwelijkse voorwaarden opgesteld:

Huwelijkse voorwaarden
Aktenummer: 63
Datum: 03-06-1767
Soort akte: Huwelijkse voorwaarden
Notaris: L. VAN DER PAUW
Personen:
 
Bruidegom: Hendrik van den Born
Voornaam: Hendrik
Achternaam: van den Born
Rol in akte: Bruidegom
Woonplaats: Utrecht
 
Bruid: Johanna van Gemeren
Voornaam: Johanna
Achternaam: van Gemeren
Rol in akte: Bruid
Woonplaats: Utrecht
Bijzonderheden: lyftocht langstlevende met benoeming van langstlevende tot voogd
Toegangsnummer: 34-4 Notarissen in de stad Utrecht 1560-1905
Inventarisnummer: U205a021

Vindplaats: Het Utrechts Archief

Hendrik en Johanna krijgen twee kinderen: Elisabeth (~11-3-1769 +onbekend) en Adriana (~3-2-1771 +14-4-1771). Het gezin woont op de Oudegracht bij de Bezembrug.

Op 23 mei 1775 overlijdt Johanna:
Buurk: Jesselaar  23 Maij  Johanna van Gemeren huisvrouw van Hendrik van den Born op de Oudegragt bij de Bezembrug, laat na een onmondig kind, begraven met 8 dragers f 2 - . -

Enige tijd daarna wordt de boedelscheiding vastgelgd, waarmee het moederlijk erfdeel van dochter Elisabeth wordt zekergesteld:

Uitkoop - uit de boedel + Johanna van Gemeren en Hendrik van den Born
Aktenummer: 135
Datum: 23-04-1776
Soort akte: Uitkoop
Notaris: L. VAN DER PAUW
Samenvatting: uit de boedel + Johanna van Gemeren en Hendrik van den Born
Personen:
 
Uitkoper: Hendrik van den Born
Voornaam: Hendrik
Achternaam: van den Born
Rol in akte: Uitkoper
Echtgenoot: wedr. Johanna van Gemeren
Woonplaats: Utrecht
 
Tweede Partij: Elizabeth van den Born, 7 jaar oud, dochter
Achternaam: Elizabeth van den Born, 7 jaar oud, dochter
Rol in akte: Tweede Partij
 
Voogd: Johannes Lansee
Voornaam: Johannes
Achternaam: Lansee
Rol in akte: Voogd
Woonplaats: Utrecht
Verwijzingen: huwelykse voorwaarden d.d. 3-6-1767 voor notaris Luyt van der Pauw
Toegangsnummer: 34-4 Notarissen in de stad Utrecht 1560-1905
Inventarisnummer: U205a029

Vindplaats: Het Utrechts Archief

Hendrik gaat op 26 april 1774 opnieuw in ondertrouw, nu met Anna Margarita (Grietje) van Noort (van Oort):
Hendrik van den Born wed van Johanna van Gemeren bij de Besembrug en Johanna Margaretha van Oort J:D: op de plaats an t stadhuijs

Hendrik en Anna krijgen samen vijf kinderen: Cornelis (~21-2-1777 +onbekend), Cornelia (~21-6-1779 +3-6-1818, over haar meer in deel 13 van deze serie), Gerrit (~3-5-1782 +13-1-1789), Antonij (~29-4-1785 +5-4-1834) en Hendrik (~23-5-1788 +11-6-1843).

Anna overlijdt op 2 juni 1792:
Buurkerk   Roeck   2 dito   Anna Margrita van Noort, huisvrouw van Hendrik van den Born, bij de Besembrug, laat na haar man en vijf onmondige kinderen, begr: gr.

Aangezien haar eigen zoon Gerrit al jong is overleden, lijkt het er op dat stiefdochter Elisabeth dan nog in leven is. Enige tijd daarvoor, op 8 oktober 1791, is er in de Walsteeg een buitenechtelijke zoon van een Elisabeth van den Born en Willem Seller gedoopt. Omdat de kinderen van Hendrik Gerritsz allemaal gedoopt zijn in de Walsteeg en er geen enkele andere Elisabeth van den Born daar gedoopt is, vermoed ik dat dit inderdaad Elisabeth Hendriks is. Van het kind wordt verder overigens niets meer vernomen.

Op 18 april 1794 gaat Hendrik voor de derde keer in ondertrouw, nu met Anna Maria Gieskens. Het paar trouwt op 3 mei 1794 in de Walsteeg.

In 1799 huurt Hendrik een bakkerij aan de Oudegracht bij de Bezembrug. Dat lijkt dezelfde plaats als waar hij voordien ook woonde. Mogelijk is het pand van eigenaar verwisseld:

Huur en verhuur
Datering: 29-05-1799
Aktenummer: 82
Datum: 29-05-1799
Soort akte: Huur en verhuur
Notaris: N.W. BUDDINGH
Rol: Genoemd
Zakelijke trefwoorden: bakkerijen
Personen:
 
Verhuurder: Huiberta Tap
Voornaam: Huiberta
Achternaam: Tap
Rol in akte: Verhuurder
 
Verhuurder: Arnolda Tap
Voornaam: Arnolda
Achternaam: Tap
Rol in akte: Verhuurder
 
Huurder: Hendrik van den Born
Voornaam: Hendrik
Achternaam: van den Born
Rol in akte: Huurder
Aktedatum: 29-05-1799
Object: huizinge en bakkerij; zz Oudegragt tegenover de Bezembrug
Soort object: huizinge en bakkerij
Locatie: zz Oudegragt tegenover de Bezembrug
Gerecht: Utrecht
Toegangsnummer: 34-4 Notarissen in de stad Utrecht 1560-1905
Inventarisnummer: U272c022

Vindplaats: Het Utrechts Archief

In een akte uit 1795 (met een verwijzing naar 1786 is er inderdaad sprake van onder andere dit pand, "tot een broodbakkerij geapproprieerd":

Koop en verkoop - Elisabeth van Maanen, weduwe Jan de Bruijn; getuigen: Nicolaas Philippus van Beusechem en Johannes van Noort
Datering: 26-03-1795
Aktenummer: 23
Datum: 26-03-1795
Soort akte: Koop en verkoop
Rol: Genoemd
Zakelijke trefwoorden: bakkerijen
Notaris: N.W. BUDDINGH
Samenvatting: Elisabeth van Maanen, weduwe Jan de Bruijn; getuigen: Nicolaas Philippus van Beusechem en Johannes van Noort
Personen: 

Verkoper: Dirk Tap
Voornaam: Dirk
Achternaam: Tap
Rol in akte: Verkoper

Verkoper: Arnolda Tap, zuster
Voornaam: Arnolda
Achternaam: Tap, zuster
Rol in akte: Verkoper

Koper: Gerrit Willem Cranenburg
Voornaam: Gerrit Willem
Achternaam: Cranenburg
Rol in akte: Koper

Aktedatum: 26-03-1795

Soort object: huizinge, erve en hof, kelder en kluis, met vrije uitweg op het Steenweg uitkomende
Locatie: zz Oudegracht bij de Bezembrug
Belendingen: ww: Petrus Laan, predikant ow: de erfgenamen van Lambert van Rossem
Gerecht: Utrecht

Soort object: huizinge, erve en grond, kelder en kluis, tot een broodbakkerij geapproprieerd
Locatie: zz Oudegracht, tegenover de Bezembrugge
Belendingen: ow: de erven Jan Baptist des Tombe ww: het vorige perceel
Gerecht: Utrecht

Soort object: huizinge, erve en grond
Locatie: zz Snippervlugt, met een gemeene gang van de Oudegracht of Snippervlugt tegenover de Bezembrug in te gaan
Belendingen: zw voor: N.N. Schutter nw voor: N.N. Both
Gerecht: Utrecht

Soort object: huizinge, erve, stalling en koetshuis
Locatie: nz Steenweg, over de Donkerstraat
Belendingen: achter: huizinge Groenewoude, toebehorend aan Gijsbert Reitz ow: Adam van Heuvelen ww: juffrouw N.N. van Zoelen
Gerecht: Utrecht
Verwijzingen: 
koop en verkoop d.d. 31-3-1786 voor notaris N.W. Buddingh
Toegangsnummer: 
34-4 Notarissen in de stad Utrecht 1560-1905

Inventarisnummer: U272c017

Anna overlijdt op 20 juni 1801:
Buurkerk   Vink   20 dito   Anna Maria Geskens, huisvrouw van Hendrik van den Born, laat na man, begraven met de baar f [bedrag ontbreekt]

Hendrik zelf overlijdt op 19 januari 1808:
19 Hendrik van den Born wed=r van Margaretha van Oort oud 71 jaaren bij de besembrug D 39 laat na vier kinderen

Van dochter Elizabeth is niets bekend, evenmin als van haar buitenechtelijke zoon Petrus Johannes.
Van zoon Cornelis is evenmin iets bekend, hij bleef waarschijnlijk ongehuwd.
Cornelia trouwde met een andere Van den Born (daarover later meer) en kreeg twee kinderen.
Antonij trouwde in 1820 in Breda met de Vlaamse Catharina Dorothea Boeijnaems en overleed kinderloos in Delft in 1834 (zij in 1870).

Hendrik tenslotte werd militair en kwam tragisch om het leven. Hij werd op 11 juni 1843 levenloos aangetroffen bij Vrijenban. De gegevens van zijn naam en geboortedatum komen uit het paspoort dat gevonden is bij het lijk. Het paspoort is afgegeven te Harderwijk door een luitenant-kolonel van het algemeen depot der landmacht d.d. 26-01-1832.
Uit het Militair Stamboek blijkt dat Hendrik tien dagen daarvoor, op 3 juni 1843, uit het leger was ontslagen wegens dronkenschap. Mogelijk is hij in een dronken bui verdronken, maar zelfdoding is evenmin uitgesloten.