maandag 11 januari 2016

Hendrijna Schouten is niet Hendrijna Schouten!

Willemijntje Straatman wordt gedoopt in Amersfoort 14 mei 1754 als dochter van "Leendert Stoffelse" en "Hendrijn Schouten". 


In Amersfoort werd er noch voor, noch na deze doop een kind van dit echtpaar gedoopt en ook een trouwvermelding ontbrak. Wanneer je via internet op zoek gaat naar Willemijntje en haar ouders, blijkt dat ook anderen zijn "blijven steken" bij deze vermelding.

Sinds ik onlangs een mailtje ontving van Otto van Driel, ben ik de diverse open plekken in mijn kwartierstaat weer aan het bekijken en zo kwam ik in generatie X weer terecht bij bovengenoemd echtpaar.
Opnieuw hebben de DTB-scans van het Utrechts Archief mij goede diensten bewezen, evenals trouwens VOC Opvarenden (zoals later zal blijken).

Toen ik de doopvermeldingen van de kinderen van Willemina/Willemijntje en haar man Coenraad Coenraadsz Westhoven nog eens bekeek, deed ik een ontdekking. Al voor hun huwelijk (op 22-12-1778 te Utrecht) liet Willemina op 24-9-1776 een dochter Hendrina dopen: "d v Willemijntje Straatman in de Jufferstraat bij den Wittevrouwenpoort waarvan bekend vader te zijn Coenraad Westhoven soldaat uit Regiment van de generaal Casembroot hier int garnisoen woond op 't zand en belooft haar zoo dra t mogelijk is te trouwen. Getuige Hendrina van Wekerom huysvrouw van Dirk Boeleman LM woond in de Jufferstraat bij de Wittevrouwenpoort. [in marge:] Dit kind is geecht door het huwlijk van nevenstaande C Westihoven met W Straatman blijkens het trouwboek dezer stad, d. 22 Dec 1778".


Behalve de constatering dat Coenraad woord gehouden heeft en dat deze Hendrina een kind was dat ik tot nog toe niet had gevonden, viel mij op dat het blijkbaar vernoemd was naar de getuige Hendrina van Wekerom. Wel een Hendrijn, maar geen Schouten.
Ook bij de doop van de andere kinderen van Willemina en Coenraad bleek Hendrina een rol te spelen.
Coenradus gedoopt 15-3-1780 ("in de Jufferstraat doophefster Henderijntje Broekman LM mede aldaar")

Leendert gedoopt 21-4-1783 ("in de Jufferstraat. Getuige Hendrina van Wekerom huijsvrouw van Dirk Broekman LM in de Jufferstraat")
Alleen bij de jongste dochter Elisabeth (gedoopt 1-6-1785) staat geen getuige vermeld.

Toen ik vervolgens op zoek ging naar het huwelijk van deze Hendrijn met Dirk Broekman/Boeleman, vond ik de volgende vermelding:

Trouwinschrijving Dirk Broekman en Hendrika van Weekerom, 22-02-1774
Bruidegom: Dirk Broekman
Bruid: Hendrika van Weekerom
Vorige man: Gerrit van Berg
Huwelijksdatum: 22-02-1774
Datum ondertrouw: 30-01-1774
Aktedatum: 22-02-1774
Huwelijksplaats: Utrecht
Akteplaats: Utrecht
Gezindte: Nederduits-gereformeerd (later Nederlands-hervormd)
Toegangsnummer: 711 Burgerlijke stand gemeente Utrecht en van de voormalige gemeente Zuilen: retroacta doop- trouw- en begraafregisters
Inventarisnummer: 105
Paginanummer: 216

Blijkbaar was Hendrina hiervoor getrouwd met Gerrit van (den) Berg, en inderdaad:

Trouwinschrijving Gerrit van Berg en Hendrika van Weekrum, 10-11-1767
Bruidegom: Gerrit van Berg
Bruid: Hendrika van Weekrum
Vorige man: Jan Kemmer
Vorige vrouw: Wijntje van Beek
Huwelijksdatum: 10-11-1767
Datum ondertrouw: 25-10-1767
Aktedatum: 10-11-1767
Huwelijksplaats: Utrecht
Akteplaats: Utrecht
Gezindte: Nederduits-gereformeerd (later Nederlands-hervormd)
Toegangsnummer: 711 Burgerlijke stand gemeente Utrecht en van de voormalige gemeente Zuilen: retroacta doop- trouw- en begraafregisters
Inventarisnummer: 105
Paginanummer: 89

Dus ook dat was niet haar eerste huwelijk. Op zoek dus naar de vermlding van haar huwelijk met Jan Kemmer:

Trouwinschrijving Jan Kemmel en Henderyn van Wekeren, 10-12-1761
Bruidegom: Jan Kemmel
Bruid: Henderyn van Wekeren
Vorige man: Stoffel Straatman
Huwelijksdatum: 10-12-1761
Huwelijksplaats: Utrecht
Huwelijksdatum: 10-12-1761
Datum ondertrouw: 11-01-1761
Aktedatum: 10-12-1761
Huwelijksplaats: Utrecht
Akteplaats: Utrecht
Gezindte: Nederduits-gereformeerd (later Nederlands-hervormd)
Toegangsnummer: 711 Burgerlijke stand gemeente Utrecht en van de voormalige gemeente Zuilen: retroacta doop- trouw- en begraafregisters
Inventarisnummer: 104
Paginanummer: 339
Inventarisnummer: 104
Paginanummer: 73

Daaruit blijkt dat Hendrijn wel degelijk de Hendrijn is die we zoeken, namelijk de vrouw van Leendert Stoffelsz (Straatman). 


En na lang zoeken kwam eindelijk ook deze vermelding boven water:

Trouwinschrijving Leendert Stoffels en Henrica van Wekerum, 16-01-1750
Bruidegom: Leendert Stoffels
Bruid: Henrica van Wekerum
Huwelijksdatum: 16-01-1750
Datum ondertrouw: 21-12-1749
Aktedatum: 16-01-1750
Huwelijksplaats: Utrecht
Akteplaats: Utrecht
Gezindte: Nederduits-gereformeerd (later Nederlands-hervormd)
Toegangsnummer: 711 Burgerlijke stand gemeente Utrecht en van de voormalige gemeente Zuilen: retroacta doop- trouw- en begraafregisters

"Bij de Tollesteegsepoort. 1750 den 16 Jan in den dom getrouwt door J Engel"
[DTB Utrecht trouwen 1748-1764 [Utrechts Archief, p. 37/203]


De reden dat het zoek lang duurde (en de vondst via een omweg tot stand kwam) was dat in de beschrijving niet "Henrica" stond maar "Mensiaa". Dit maakt het vinden heel wat lastiger!
Maar daarmee was de kous nog niet af. Mogelijk is Hendrijn namelijk ook in Utrecht gedoopt. En ook dat blijkt het geval:


Hendrijn werd op 25 augustus 1722 als Hendrina Magrita gedoopt te Utrecht (Catharijnekerk) als dochter van Willem [Riksen] van Wekerom en Lijsbeth Spies.
Dat deze vermelding de juiste moet zijn, blijkt niet alleen uit voor- en achternaam en een geschikte datum, maar ook uit de namen van haar ouders. Zo kunnen we nu afleiden dat haar dochter Willemina naar haar vader Willem vernoemd is dat het vierde kleinkind Elisabeth Westhoven waarschijnlijk naar haar moeder vernoemd is.

Hendrijn Schouten blijkt dus Hendrina Margrita van Wekerom te heten. Haar ouders komen nog driemaal voor in de Utrechtse archieven: bij de doop van dochter Annigje op 14-5-1724 (waarbij vermeld wordt dat de vader soldaat is), bij de begrafenis van een "kind van Willem van Weekrom" op 17-7-1724 (waarschijnlijk dezelfde Annigje) en bij de doop van zoon Johannes op 4-5-1738 (vader vermeld als Willem van Weekardt, maar er staat volgens mij Weekarom; "won: in den Doelen").
Ik vermoed dat er elders meer vermeldingen te vinden zijn (maar dan moet eerst duidelijk zijn in welk onderdeel Willem diende).

Ongeveer halverwege deze zoektocht stootte ik via internet op de enige (maar belangrijke) vermelding van Leendert.
Leendert heeft volgens de registers van de VOC aangemonsterd als matroos (bootsgezel) op het schip de Lekkerland, maar is op de dag van vertrek overleden. Mogelijk een ongeluk? De functie bestond uit waak- en roergang; laden en lossen; reinigen, teren en kalfaten van het schip; af- en aanslaan van de zeilen; helpers van de onderofficieren.

Gegevens van Leendert Stoffel Straatman uit Utrecht
Datum indiensttreding: 13-08-1755 Datum uit dienst: 13-08-1755
Functie bij indiensttreding: Matroos    Reden uit dienst: Overleden
Uitgevaren met het schip: Lekkerland Waar uit dienst: Lekkerland
Maandbrief: Ja Schuldbrief: Ja
Begunstigde(n): Vrouw: Th: van Wikerum

Gegevens van de vaart
Schip: Lekkerland Vertrek: 13-08-1755
Kamer: Amsterdam Kaap: 02-01-1756    27-01-1756
Inventarisnummer: 6333
Folio: 98 Aankomst: 07-05-1756  Batavia
DAS- en reisnr.: 3655.4
[VOC Opvarenden]

Gegevens van het schip:
Namen 1744 Lekkerland; 1759 Marienbos
Bouw gebouwd in 1744 voor de Kamer van Amsterdam op de VOC-werf in Amsterdam
Gebruikt in gebruik bij de VOC vanaf 1744 tot 27/03/1762 (VERGAAN, Ceylon)
Lengte 150 voet
Laadvermogen 575 last (1150 ton)
Bemanning 307-348 koppen
Tijdens de eerste vier reizen van dit schip naar de Oost was haar naam 'Lekkerland'.
In 1746 liep het schip Canton binnen.
Op 29 oktober 1759 vertrok het schip, nu 'Mariënbos geheten, van Texel voor de vijfde reis. Op 16 juni 1760 kwam zij te Batavia aan.
Op 27 maart 1762 is de 'Mariënbos' vergaan in een hevige storm bij Ceylon (zie ook 'Rhoon' en 'Sparendijk').

Wanneer je leest dat de "begunstigde" van de maand- en schuldbrief "Th: van Wikerum" is, is lezing "H. van Wikerum" en dus Hendrijn van Wekerom, geen grote stap.

Blijkbaar is Leendert vrij kort na de geboorte van zijn dochter in dienst getreden bij de VOC (wat men meestal deed uit geldgebrek), maar is hij al op de dag van vertrek overleden.
Het is me nog niet gelukt om zijn doopvermelding en dus meer over zijn afkomst te vinden.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten