Eerlijk is eerlijk: het live gaan van WieWasWie in 2013 werd door velen - en ook door mij - met de nodige scepsis begroet. Men was gewend aan Genlias (wie hoor je er nog over?) en het idee te moeten betalen voor functionaliteit stond veel vrijwilligers - die immers door hun kosteloze inzet de gegevens hadden helpen ontsluiten - nogal tegen.
In mijn blogpost van 24 december 2012 was ik kritisch en ik denk - in die tijd - terecht. Er is echter in de afgelopen jaren veel gebeurd. Het meest belangrijk is de aangepaste archiefwet, waardoor de betaalmuur van diverse archieven (bv. Amsterdam en Tilburg) werd gesloopt en de scans gratis beschikbaar kwamen. Met name het Archief Amsterdam geeft op dit terrein duidelijk het goede voorbeeld.
Ook het betalen voor bepaalde WieWasWie-functionaliteit is lang niet zo prominent zoals het indertijd leek. Deze functionaliteit is slechts onderdeel van een veel groter pakket, dat je als digitale vriend van het CBG ter beschikking staat. Ik heb in de afgelopen jaren heel veel nut gehad van zowel de database met familieberichten als de overige bronnen (zoals de Indische).
In de derde plaats is ook het aantal "aangesloten" achiefinstellingen groter dan vooraf gevreesd. Dit proces is overigens niet zonder slag of stoot verlopen en pas de laatste anderhalf jaar mag je spreken van een rijk aanbod.
Daarbij past een kanttekening voor de provincie Zuid-Holland. In Genlias waren de gegevens uit deze provincie prominent aanwezig, maar binnen de openbaarheidsgrenzen zoals die in 2005 golden. Heel kang is daaraan niets veranderd (wat overigens ook geldt voor veel Zuid-Hollandse scans in FamilySearch) en pas recent zijn de BS-gegevens van diverse gemeenten beschikbaar via Archieven.nl. Voor deze gegevens ontsloten zijn via WieWasWie, moet er nog wel het een en ander gebeuren. Een regionaal archief als het Streekarchief Voorne-Putten laat op dat terrein overigens goede dingen zien.
Er blijven helaas ook nog archiefinstellingen die menen het op eigen houtje beter te kunnen. Dat kan - zie SchiedamGen - leiden tot voor genealogen bruikbare oplossingen, maar gemeenten als Wassenaar, Oegstgeest en vooral Vlaardingen zouden er wel eens een paar tandjes bij mogen zetten. En anders de taken gewoon overdragen naar een instelling die wel resultaat boekt.
Kijken naar de vier grote steden loopt Amsterdam voorop, op enige afstand gevolgd door Utrecht en Rotterdam, die eveneens goed bezig zijn. Helaas loopt Den Haag, die met de Digitale Stamboom veel gegevens toegankelijk had gemaakt, inmidels een flink stuk achter.
Ten slotte is er inmiddels ook in de wereld van de genealogie sprake van concurrentie. Daarbij heb ik het niet over inherent commerciële organisaties als MyHeritage en Geneanet, maar over de initiatieven van Bob Coret, waarin OpenArchieven een prominente plek inneemt. Hierin kun je zien dat een "eenling" (ik vermoed overigens dat Coret zijn functionaliteit echt wel eens bespreekt met een clubje kenners) met kennis van zaken en visie niet alleen meer slagkracht kan ontwikkelen, maar ook veel innovatiever is dan een werkgroep of divisie binnen een organisatie als het CBG. Hetgeen impliceert dat ik (ook) op journalisatiek vlak geïnteresseerd ben in de verschillende visies en verdienmodellen van de betrokken instanties en partijen.
Terugkijkend moet het eerder als een zegen dan een vloek worden beschouwd dat de gezamenlijke archieven zich uit de organisatie - en uitbating - van WieWasWie hebben teruggetrokken. Zoals ik hierboven aangeef, is het innovatief vermogen en de slagkracht van een kleine groep kenners per definitie groter dan een door een groot collectief ingestelde werkgroep met beperkt mandaat.
Voorlopig kunnen we als genealogen met WieWasWie in zijn huidige staat goed uit de voeten.
Posts
